Als de dag van gisteren

  • Geplaatst op: 25 July 2019
  • Door: Albert

Hoe kan ut?

Niet te geloven.. al weer een maand voorbij. Een maand met veel drukke momenten, maar ook met de gewone dagelijkse dingen. Ik heb het gevoel dat zending iets is wat vaak verkeerd wordt ingeschat. Ik ben allang van het idee af wat ik had van een missionaris: met kraaltjes en spiegeltjes naar de binnenlanden van Afrika en dan uiteindelijk belanden in een grote soepketel, waar jij dan het overheerlijke vlees van wordt. Ik zie dat het hoort bij het dagelijks leven.. nee.. het is het dagelijks leven, waar je ook bent. En dat dat voor ons betekent om een langere tijd in Bulgarije te wonen en die dingen te doen die God ons geeft en waar God van vindt dat we het kunnen.
Het is nogal veel; misschien een reden om niet alles in een keer te gaan lezen. Maar ja.. als je een boek leest stop je meestal ook niet na 5 minuten. En wat ik schrijf is recht uit het hart en uit de praktijk. Misschien niet bijster spannend, maar wel uit het leven gegrepen.

Begin juli.

De tijd vliegt. Ik zie uit op de bergen. Het is een heerlijke temperatuur. Doordat het bijna dagelijks wel heeft geregend is onze omgeving nu nog groen: dat was wel eens anders en het lijkt weer anders te worden. Zoals gebruikelijk word ik in de morgen geroepen door een wielewaal. Wat later sluit een specht zich daar bij aan. Het is goed beginnen aan de dag. God geeft weer een nieuwe dag: reden genoeg om dankbaar voor te zijn.

Rundum Hause

Het is nog erg rustig. De buren aan een kant zijn voor een week of vier vertrokken naar de Zwarte Zee. Aan de andere kant laten de buren zich nauwelijks horen.
Maar bij het begin beginnend (ik beloof te eindigen met het einde); Gosho heeft de elektriciteit in het tuinhuisje kunnen afmaken. Hij is een beetje onze huiselektriker. Hij stottert en spreekt naast Bulgaars een mix van Engels en Duits. Maar we willen elkaar verstaan en dat helpt een hoop. We hebben doordat hij in het tuinhuis moest werken, daar even geen gebruik van kunnen maken. De consequentie daarvan was helaas dat Sjannie, die ijverig de pruimen verwerkte tot vruchtensap, dat een paar dagen niet kon doen. Toen we wilden plukken hingen de meesten rot aan de boom. In drie warme dagen zijn ze van nog niet rijp, overrijp geworden. Gelukkig zijn er nog meer fruitbomen, nog veel meer fruit en nog veel meer mensen, die fruit komen brengen. Dus sap zat. Oh ja, en tomaten (de echte) en courgettes (my favorite ) en komkommers.

Voorbereiding Engelse les en een bezoek aan de Romakerk in Dabovo.

Eindelijk kunnen we een afspraak maken met Rositza en Venko: Rositza is een Bulgaarse lerares Engels. Ze heeft het ook tijdens de vakantie zo druk, dat ze maar een week kan inplannen. We hadden gehoopt op twee, omdat dit jaar onze gewaardeerde hulp van de afgelopen jaren uit Nederland niet beschikbaar is. Maar Rositza geeft ons een prima tip: waarover later. Rositza zegt dat ze graag mee wil naar een Romadorp met ons en een Roma-kerk wil bezoeken. Laten we nou “toevallig” een afspraak hebben om zondagavond naar de Roma-kerk in Dabovo te gaan.
Natuurlijk is dat een overval, maar we nodigen hen uit om mee te gaan . Gaat niet lukken.... we gaan naar Servie.... komen pas zaterdag terug... De praktijk is anders. Zaterdagmiddag een sms-je. “Gaan jullie zondagavond? We gaan mee. We zijn onderweg van Servie naar Gabrovo”. Het is meer dan anderhalf uur rijden, over Shipka, een beruchte kronkelweg met 24 scherpe bochten, waarvan meer dan de helft echte haarspeldbochten. De uitbundige kerk, de hartelijke ontvangst ook voor hen (wij fungeren een beetje als entree) en natuurlijk het thema over het Vaderhart, raakt ook hen. Blijdschap alom.

De vertaalde boekjes van Henk zijn geprint.. nu nog distriberen.. een wonderlijk verhaal.

Oh ja... de donderdag ervoor “even” naar Sofia gereden; zo’n 2,5 uur rijden. Eerst naar Ludmil’s kerk; dan naar de printer van de boekjes van Henk. We komen in de drukkerij. Grote persen zijn bezig met allerlei boekwerken en reklame-materiaal. Op een pallet staan ook de 900 resterende boekjes over Gods Vaderhart. Bogi is daar met zijn vrouw en dochter: een echt familiebedrijf. We kennen hen al vanaf ons eerste jaar in Bulgarije, inmiddels 27 jaar geleden. We zijn ze een beetje uit het oog verloren, maar bij het 25jarig bestaan van de Blaga Vest kerk in Sofia, hebben we hen weer ontmoet. En dus nu weer. Een hartelijk weerzien een een band voor altijd. Vanuit de drukkerij gaan we, op advies van Nicky, die de boeken beheert van Blaga Vest, naar Nov Yovek (nieuwe mens), een uitgeverij in het overvolle centrum van Sofia. De uitgever Vasil is erg enthousiast over de boekjes en gaat zorg dragen voor 500 boekjes bij christelijke en niet-christelijke boekwinkels. Hoe wonderlijk: wij hebben geen idee hoe de boekjes te distribueren; nog nooit van de uitgeverij gehoord.. en zomaar ineens geregeld. We zien dat God plannen heeft... en het blijft niet bij plannen. Hij doet. En daarna weer 2,5 uur terug naar Popovtsi.

Vervolg Engelse les

Die avond met Rositza en Venko: behalve de afspraak over Engelse les en bezoek aan een Roma-kerk, en lekker eten, ook de tip van Rositza om Pavlena te vragen voor Engelse les. Pavlena is de dochter van Biser en Sofia en is uitgevlogen naar Sofia. Ze heeft inmiddels een baby, maar is ook Engelse lerares. We hadden geen idee. We hebben daar meteen werk van gemaakt en met een beetje passen en meten kan Pavlena een week les verzorgen. We hebben haar volgestopt met materialen en tips; komende maandag, 8 juli, gaat ze beginnen. Ik vertrek in de morgen naar Zimnitza en ga daar 6 meisjes ophalen, die al eerder bij ons waren. We zijn blij dat in alles wordt voorzien. Sjannie heeft de slaapruimtes weer gezellig ingericht en we hebben de boodschappen voor een paar dagen in huis. Dat wordt echt delen: delen van comfort, prive, badkamer, vrije tijd... Maar ontzettend dankbaar om te doen.

Voorbereidingsteam jongerenkamp

Aansluitend op vrijdag namiddag, einde Engelse les, komt het team voor het weekend samen in ons huis. Twee van hen zijn dan al hier; ik breng de anderen naar huis en ga de andere 4 ophalen in Dabovo: een dorpje verderop. We hebben inmiddels ook onze voorbereidingen voor het jongerenkamp gedaan, zodat we in 3 dagen de eerste lijnen zullen hebben uitgezet. Het weekend voor het kamp komen we weer samen om de puntjes op de i te zetten.

Derde week van juli

Van alles

Nog maar even een buiten-wasplaatsje gemaakt: handjes wassen, voeten afspoelen. Dan heb ik nu nog niet genoemd dat we naar de verjaardag van ons buurmeisje Lora zijn geweest en daar zendelingen hebben ontmoet van een Baptistenorganisatie en uren in een bank hebben gezeten met Eleonora om een bulgaarse bankrekening over te schrijven. En dat hopelijk maandag (morgen) een behoorlijk internet zal worden aangesloten.

Wat nou weer?

Het meest actuele: al lange tijd niet meegemaakt. We hebben geen water. Wel in de grote flessen, maar niet uit de leiding. Jaren geleden was dat redelijk normaal. En een paar jaar terug was het water op rantsoen. Van 9 uur ’s morgens tot 5 uur in de middag geen water. We wachten wel af.. ’s Avonds begint het zwaar te onweren. Na enige tijd valt de stroom uit (niet het stromend water buiten, maar de elektriciteit). Na een klein uurtje is er weer licht in de kamer (we hadden natuurlijk al een beetje licht van kaarsen en af en toe erg helder van het weerlicht); internet liet tot 04.00 uur in de morgen verstek gaan.

Engelse les.

Zoals gezegd: Pavlena wil de Engelse les gaan verzorgen.Ze moet voor een paar uur per dag de oppas regelen voor haar dochtertje Kala. Ze is helemaal bijgepraat over de Engelse les en over de meisjes die komen. Het zijn allemaal bekenden, de meesten komen nu voor de vierde keer , Donka uitgezonderd. Die is hier voor de eerste keer, maar kent al wat engels. Qua kennisniveau wel zo’n beetje gelijk aan de anderen. We zijn blij dat Daniela er bij is.. komt uit Zimnitza en woont en studeert in Stara Zagora aan de universiteit. Ze is de eerste vrucht van de engelse les. Niet alleen vanwege het engels, maar ook omdat we steeds kunnen spreken over het doorbreken van de cultuur in de Roma-dorpen. Daar is het de gewoonte om met je 15, 16 jaar te trouwen, een babytje te krijgen, met je 30 oma te worden en verder oud en begraven worden in het dorp. We maken duidelijk dat er meer is in het leven dan dat. En Daniela heeft dat gesnapt. Ze heeft het geluk dat haar vader helemaal achter haar staat. We hebben ook dit jaar weer twee meisjes die op de engelse les waren en gaan studeren. Kleine vruchten.. daartegenover staat dat Mariana van 15 jaar oud, die vorig jaar bij ons Engelse les had, twee weken geleden is getrouwd met een 25 jarige man uit een ander dorp.

Ik rijd met onze bus naar Zimnitza om te meisjes op te halen in het centrum. Ouders of alleen moeders van de meisjes zitten in de schaduw te wachten als ik aankom. Ik word hartelijk begroet door zowel de meisjes als de ouders en andere familieleden. Jaren je gezicht laten zien betekent dat er vertrouwen is. Ook de vriend van Donka, Julian, is er. Een jongeman die we al jaren kennen en waar we een bijzondere band mee hebben. Om de jongedames autoziekte te besparen en mezelf een ondergek... bus, rijd ik via Gurkovo door het Balkangebergte: een klein half uur langer dan de route via Kazanlak en Shipka.

Als we aankomen in Popovtsi staat Pavlena al zenuwachtig klaar voor de eerste les. Na en met wat drinken begint meteen de eerste les, vooral kennismaken. Deze meisjes zijn bekend met onze gewoontes en afspraken, dus na de les kunnen ze hun bagage regelen en de slaapruimte inrichten. Ze hebben deze week wel pech omdat ons internet niet of heel slecht werkt.
De week verloopt zoals we hopen: drie uur engelse les per dag; samen boodschappen doen, een klooster bezoeken tussendoor; korte bijbelstudie in de morgen; samen eten en opruimen en voldoende ontspanning. Pavlena heeft het goed gedaan. We hebben een goede tijd met hen en sluiten af met getuigschriften. Op vrijdagmiddag breng ik een aantal terug naar Zimnitza; Ani blijft bij ons voor het aansluitende weekend met het voorbereidingsteam van het jongerenkamp. Ik rijd vanaf Zimnitza door naar het volgende Romadorp Dabovo om daar drie teamleden op te halen.

Voorbereidingsweekend jongerenkamp.

Sjannie heeft even tijd om de bedden af te halen en voor de nieuwe slapers klaar te maken terwijl ik ben brengen en halen. Inmiddels is ook Mira gearriveerd. Mira is een jonge vrouw uit Stara Zagora, die we al veel jaren kennen en die erg behulpxaam is bij vertalen en het jongerenkamp. Ze was samen met Ani en Daniela in Nederland. Ze kan ontzettend goed tekenen en heeft een klein bedrijfje waar ze unieke bekers verkoopt. Tegenwoordig schildert ze ook linnen, zoals schoenen en shirts. Als ik met de leden van het team uit Dabovo aankom, kunnen we al snel aanschuiven om samen te eten. We hebben een hele lijst om te bespreken. De eerste avond maken we een begin. In de loop van de zaterdag en zondag maken we veel afspraken over wat we doen, waarom, wie en wanneer. We hebben een erg goed weekend waarin we weten wat van ieder van ons verwacht wordt. Het thema “Heilige Geest” stond al vast. Ani en Mira zijn al begonnen om een creatieve boom te maken; wij hebben al surprises voor degenen die tijdens het onderwijs hun mobieltje inleveren en we hebben alle drama’s en workshops al ingevuld. We hebben rollen opengelaten voor de Nederlandse inbreng die komt ondersteunen in augustus. Helaas krijgen we bericht van een van de twee dat ze wegens schoolverplichtingen niet kan komen: verdrietig voor haar en voor ons. Maar we zien uit naar de komst van de overblijfster. Zondagmiddag na de lunch brengen we teamleden naar Zimnitza en Dabovo en hebben een avond om lekker te rusten: was wel nodig.

Wat voorhanden is.

Naast de engelse les en het voorbereidingsteam gaan er een boel andere zaken gewoon door. We zijn uit eten gegaan met Eleonora en haar gezin. We hebben natuurlijk onze dagelijkse dingen. Dat zijn onder andere zorgen voor eten en drinken: een bezoek aan de markt in Sevlievo hoort daar bij. Er is nu volop fruit en tomaten, augurken, aubergines en paprikas. Ook onze eigen bomen hangen vol: tijd voor Sjannie om in te maken en allerlei lekkers in potten te doen. Het is nu ook DE tijd om paprikas te eten: smullen. We hebben Plamen en zijn gezin, pastor in Sevlievo, uitgenodigd om te komen eten. We zijn uitgenodigd bij buurman Bobby, en bij de verjaardag van Biser.

CION-kerk in Nova Zagora, een middagje Daniela en CION-kerk in Dabovo

Kalin heeft ons uitgenodigd om te spreken in de kerk. Ik grijp de gelegenheid aan om te spreken over het Vaderhart van God en samen kunnen we het boekje van Henk promoten. We kunnen er ook meteen een aantal achterlaten. Daniela zou met Kalin meekomen, maar hij heeft het vergeten. Dus na de dienst bellen we Daniela op en we hebben een fijne middag met haar. Samen een hapje eten en samen inkopen doen voor het jongerenkamp. In de avond gaan we naar de kerk in Dabovo, waar we opnieuw hebben kunnen spreken over het Vaderhart van God en de boekjes van Henk hebben kunnen promoten. Ze vonden gretig aftrek.

IZNENADA oftewel verrassing

We zeggen weleens dat je altijd open moet staan voor verrassingen. In Dabovo werden we erg positief verrast. Om te beginnen door een gezelschap uit Sofia, dat we vorig jaar hadden ontmoet en die ons opnieuw uitnodigen om hen zeker te bezoeken als we in Sofia zijn. Maar de verrassing was nog veel groter. We zaten al een tijdje in de kerk toen een echtpaar achter ons ging zitten: sommigen kennen hen nog wel. Uit Sliven.. Nasco en Diana. Een pastor-echtpaar waar we in 1996 wekenlang hebben gelogeerd en mooie avonturen mee hebben beleefd. Waar we daarna nog vaak zijn teruggegaan. Ons werkterrein verplaatste zich na enige tijd naar Stara Zagora, maar jarenlang zijn we nog minstens een dag naar hen toegegaan. Maar dat alles is zeker 15 jaar geleden. En die stonden plotseling bij ons. Waarlijk een grote verrassing. Betekende wel na de dienst nog een tijd blijven praten en uiteindelijk pas tegen 12.00 uur in de nacht terug in Popovtsi.

Vrucht van investeren

We kijken terug op drukke weken, maar we zijn heel dankbaar. We zien de vrucht van investeren: investeren in relaties met soms schijnbaar onbereikbare mensen; investeren in jonge mensen om wat meer perspectief te geven in hun levens; doorbraken in culturen; we zien de vruchten van investeringen van onze kerk Rafael Den Bosch, zonder hen konden wij niet investeren; de vrucht van investeringen van Henk, die dit prachtige boekje schreef en de investeringen van vertalers, drukker en distributeur; vruchten door de investeringen van sponsoren en ondersteuners in gebed en financien door bekende en onbekende gevers en gemeentes en Rafael Nederland. Waarvoor hartelijk dank.
We merken ook dat gebed onontbeerlijk is; zonder dat zouden we zweven en zwerven en misschien niet tot ons doel komen. We zouden veel meer kunnen doen als we meer middelen hadden, zoals extra engelse lessen, meer jongelui voor het jongerenkamp kunnen sponsoren, maar we zijn ontzettend dankbaar met wat we nu al kunnen. En we zien grote dankbaarheid bij alle mensen waarin we nu kunnen investeren en wie we Gods grootheid en liefde kunnen laten zien.

Belangrijk is dat ik mijn belofte nakom: eindigen met het einde. Bij deze.

Groeten uit Popovts van Albert en Sjannie